W Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławowie) na Ukraine odbyła się już trzecia Międzynarodowa konferencja naukowa „Stanisławów i Ziemia Stanisławowska w latach 1918-1923. Polityka – Wojskowość – Gospodarka –Administracja”.
Poruszone tematy dotyczyły ciekawego, a jednocześnie trudnego okresu historycznego i politycznego w Stanisławowie, oraz na ziemi Stanisławowskiej. Zarówno polscy, jak i ukraińscy naukowcy mówią, że dzieje Stanisławowa i Ziemi Stanisławowskiej oraz żyjących na tych terenach narodów należą do wciąż nie do końca zbadanych kart historii. Złożyło się na to szereg czynników w tym i takie, że przez całe dziesięciolecia po 1945 roku obowiązywał w tej materii albo nakaz milczenia, albo konieczność trzymania się odgórnie narzuconej narracji.
- Były to czasy, kiedy Polacy i Ukraińcy, zamieszkali na tych terenach chcieli mieć swoje państwo i niestety nie mogli się dogadać – mówi prof. Petro Hawryłyszyn, dyrektor Naukowej Biblioteki Przykarpackiego Narodowego Uniwersytetu im. Wasyla Stefanyka, we współpracy z którą zorganizowano konferencję.
Przypadające w bieżącym roku setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości oraz setna rocznica powołania do życia państwowości ukraińskiej są dobrą okazją, aby rozmawiać o stosunkach polsko-ukraińskich.
Stanisławów był bardzo ciekawym miastem wielonarodowym, o nieprzeciętnej kulturze, i bardzo ważne jest to, że badania przeprowadzane są wspólnie przez polskich i ukraińskich badaczy. – powiedział na otwarciu Konferencji Konsul Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie Rafł Kocot.
Konferencja nie była jednak ograniczona sprawami Polaków i Ukraińców, bowiem Stanisławów i okolice zamieszkiwane były w tym czasie także przez przedstawicieli innych narodów – Żydów, Niemców czy Ormian.
Stanisławów i Ziemia Stanisławowska w okresie Wielkiej Wojny zostały dość mocno doświadczone. Przechodzące przez region fronty oraz okres okupacji w znaczącym stopniu podważyły dotychczasową harmonię życia codziennego i zrujnowały gospodarczo mieszkańców. Skutki powyższych wydarzeń były odczuwalne jeszcze przez następne lata.
Celem konferencji, mówią naukowcy, jest zatem próba nakreślenia sytuacji politycznej i gospodarczej miasta oraz regionu w okresie od zakończenia I wojny światowej w 1918 roku, do formalnego uznania tych terenów przez Radę Ambasadorów jako wchodzących w skład II Rzeczypospolitej w 1923 roku. Ze względu na fakt, iż poszczególne wydarzenia natury politycznej niosły za sobą określone konsekwencje, w kręgu dyskusji znaleźli się także takie aspekty, jak wojskowość, kultura oraz zagadnienia natury administracyjnej.
Do udziału w konferencji zaproszono naukowców, dziennikarzy, publicystów, bibliotekarzy, doktorantów, studentów – wszystkich chętnych, którym na sercu leży historia dawnego Stanisławowa i Ziemi Stanisławowskiej.
Referaty autorzy, którzy wzięli udział w konferencji w Iwano-Frankiwsku zostaną opublikowane w recenzowanej publikacji pokonferencyjnej.
Bardzo ważne jest to, że polscy i ukraińscy naukowcy wspólnie badają ten okres historyczny - mówi profesor, dr. hab. Przykarpackiego Narodowego Uniwersytetu im. Wasyla Stefanyka Wołodymyr Wełykoczyj. – Ponieważ klucz do porozumienia między Polakami i Ukraińcami oraz przyczyn bolesnej historii okresu II wojny światowej trzeba właśnie szukać w dwudziestoleciu międzywojennym.
- Lepiej ostro dyskutować przy stole konferencyjnym. Bowiem celem konferencji też jest łamanie stereotypów, które tkwią w społeczeństwach, produkowane i propagowane przez polityków po obu stronach polsko-ukraińskiej granicy - mówi dr Mariusz Kardas, adiunkt na Wydziale Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni.
Organizatorami trzeciej Międzynarodowej konferencji naukowej „Stanisławów i Ziemia Stanisławowska w latach 1918-1923. Polityka – Wojskowość – Gospodarka –Administracja” byli: Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku, Przykarpacki Narodowy Uniwersytet im. Wasyla Stefanyka, Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie oraz Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni przy współpracy Naukowej Biblioteki Przykarpackiego Narodowego Uniwersytetu im. Wasyla Stefanyka, przy wsparciu Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie, Fundacji Wolność i Demokracja.
Projekt był współfinansowany przez Fundację "Wolność i Demokracja", w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.
Relacja Włodzimierza Harmatiuka.