Andrzej Duda określił obecną konstytucję mianem "konstytucji okresu przejściowego" i zwrócił uwagę na konieczność dopracowania niektórych przepisów w nowej ustawie zasadniczej. Prezydent wziął udział w konferencji w Gdańsku, która inauguruje cykl debat przed planowanym na przyszły rok referendum w sprawie kierunków nowej konstytucji.
Na zorganizowanym we współpracy z "Solidarnością" spotkaniu w historycznej sali BHP Stoczni Gdańskiej prezydent Andrzej Duda powiedział, że obecna konstytucja ma wiele słusznych rozwiązań, ale też wiele takich, które się nie sprawdzają lub są pustymi zapisami. Jako przykład podał przepis o społecznej gospodarce rynkowej, której faktycznie jeszcze w Polsce nie ma, ale jest ona dopiero budowana. "Jest bardzo wiele takich obszarów - zwłaszcza tych, które znajdują się w zainteresowaniu NSZZ Solidarność jako organizacji pracowniczej - które wymagają doprecyzowania" - dodał prezydent.
Andrzej Duda podkreślił, że debaty przed referendum jak i samo głosowanie muszą dać odpowiedź na wiele istotnych pytań w sprawie nowej konstytucji. Według prezydenta powinny one dotyczyć kwestii społecznych i gospodarczych, takich jak na przykład to, czy w ustawie zasadniczej powinny się znaleźć przepisy określające wiek emerytalny i poziom świadczeń oraz gwarancji społecznych, a więc na przykład zapisy dotyczące programu Rodzina 500 Plus. Z drugiej strony - zdaniem Andrzeja Dudy - konieczne jest udzielenie odpowiedzi na pytania o kwestie ustrojowe, takie jak na przykład sposób wyboru prezydenta czy liczba posłów oraz senatorów. "To są te elementy o których powinniśmy dyskutować i cieszę się, że ta dyskusja się rozpoczyna" - powiedział Andrzej Duda.
W ocenie prezydenta, najpoważniejszym mankamentem obowiązującej ustawy zasadniczej jest - jak się wyraził - nieprecyzyjny podział kompetencji władz. Andrzej Duda podał przykład sporu pomiędzy byłym premierem Donaldem Tuskiem, a prezydentem Lechem Kaczyńskim, który toczył się przed Trybunałem Konstytucyjnym. Jak mówił, tamta sytuacja uświadomiła mu, jak nieprecyzyjna jest obecna konstytucja przy określaniu kompetencji poszczególnych władz. Prezydent nawiązał też do hasła debaty "Konstytucja dla obywateli, nie dla elit?". Jak powiedział, członkowie różnych elit naszego kraju są także obywatelami Rzeczpospolitej, ale nie może być tak, że większość zapisów w konstytucji sprzyja temu, by, jak to ujął, "państwo się elitaryzowało". "To powoduje, że elity odrywają się od społeczeństwa" - mówił Andrzej Duda. Jako przykład takiego oderwania się podał postawę byłego prezesa Trybunału Konstytucyjnego Andrzeja Rzeplińskiego, który w czasie lipcowych protestów przed budynkiem Sądu Najwyższego sprzeciwiał się przegłosowanym przez parlament zmianom w ustawie o SN i Krajowej Radzie Sądownictwa.
Prezydent odniósł się też bezpośrednio do kwestii samego referendum. Jak mówił, ma się ono odbyć w terminie bardzo ważnym z punktu widzenia polskiej państwowości i historii naszego kraju, a więc w dniu Święta Niepodległości 11 listopada lub ewentualnie w dni 10-11 listopada. "To jest ważny moment dla wszystkich Polaków, bo wszyscy jesteśmy przywiązani do niepodległości Rzeczpospolitej, do suwerennego państwa, bo wiemy o tym, że tylko w takim państwie możemy sami stanowić o sobie. I tylko w takim państwie jesteśmy w stanie budować swoją przyszłość" - mówił Andrzej Duda.
Wcześniej szef "Solidarności" Piotr Duda mówił o konieczności wzmocnienia w nowej konstytucji roli demokracji bezpośredniej, a także m.in. rozszerzenia ochrony praw pracowników. Z kolei marszałek Senatu Stanisław Karczewski wyraził nadzieję, że w nowej konstytucji znajdą się przepisy gwarantujące miejsca w Senacie dla Polonii.
Przed rozpoczęciem konferencji jej uczestnicy złożyli kwiaty przed historyczną bramą numer 2 Stoczni Gdańskiej.
Zapraszamy do wysłuchania relacji Michała Fedusio.
IAR/ho