W specjalnym oświadczeniu prezydent powiedział, że te ustawy są dobrym rozwiązaniem i usprawnią działanie wymiaru sprawiedliwości. "Wreszcie ludzie odzyskają wiarę w sprawiedliwość, odzyskają wiarę w polskie sądy" - mówił prezydent. Zaznaczył, że ważnym elementem reformy jest odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów. Andrzej Duda mówił, że sądy i sędziowie są "sługami polskiego społeczeństwa i polskiego państwa". Prezydent dodał, że od środowiska sędziowskiego oczekuje poczucia służby wobec Polaków. Podkreślił, że każda władza w Polsce, bez względu na to czy jest to władza ustawodawcza, wykonawcza czy sądownicza, ma służyć polskim obywatelom.
Andrzej Duda przekonywał też, że przepisy ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa służą demokratyzacji państwa. Prezydent powiedział, że zarzuty, jakoby nowe przepisy zagrażały praworządności i demokracji w Polsce są niemerytoryczne. "W moim przekonaniu następuje pogłębienie demokratyczności, jeżeli chodzi o wymiar sprawiedliwości. Bo nie jest tak że sędziowie będą sami sobą rządzili i sami decydowali tylko i wyłącznie w swoich sprawach i nikt na to nie będzie miał żadnego wpływu. Jest też zasada wzajemnego równoważenia się władz, nie tylko trójpodziału" - stwierdził Andrzej Duda.
Prezydent przypomniał, że, jak wcześniej zapowiedział, złożył projekty ustaw do laski marszałkowskiej 24 września. Poprzednie ustawy zawetował, gdyż, jak powiedział, w wielu punktach się z nimi nie zgadzał. Andrzej Duda podkreślił, że ustawy te są inne, niż uchwalone przez parlament w lipcu. Zmieniły się między innymi uprawnienia ministra sprawiedliwości i zasady przechodzenia sędziów Sądu Najwyższego na emeryturę. Po wejściu w życie ustawy o Sądzie Najwyższym wzrośnie liczba jego sędziów, dzięki czemu, zdaniem prezydenta, będzie mógł on szybciej orzekać. W Sądzie Najwyższym powstaną też dwie nowe izby. Jedna z nich będzie mogła ponownie rozpatrzyć wyroki które, jak powiedział prezydent, były ewidentnymi błędami sądów. Wnioski do tej izby będą mogli składać obywatele za pośrednictwem takich instytucji, jak Prokuratura Generalna czy Rzecznik Praw Obywatelskich.
Odnosząc się do Krajowej Rady Sądownictwa, prezydent powiedział, że służy ona demokratyzacji państwa. W Radzie znajdą się przedstawiciele obywateli, wybierani przez Sejm. Andrzej Duda dodał, że dziwią go głosy krytyków ustaw, którzy mówią, że zagrażają one demokracji. "Z niesmakiem słucham wszystkich gromkich głosów niektórych elit sędziowskich o tym jak straszliwy system został wprowadzony (...) proszę sprawdzić, w ilu krajach egzekutywa ma wpływ na wybór sędziów" - powiedział prezydent. Dodał, że także w instytucjach międzynarodowych wybór sędziów przebiega na podobnych zasadach, jak te, które przewidują ustawy o SN i KRS. Jako przykład podał wpływ państw na mandat sędziów w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej. "Jakoś nikt nie kwestionuje niezawisłości i mandatu sędziów tego Trybunału" - zauważył.
Ustawa o Sądzie Najwyższym wprowadza skargę nadzwyczajną na prawomocne wyroki sądów, w tym z ostatnich 20 lat. Mają powstać dwie nowe izby, w tym Izba Dyscyplinarna, w której będą zasiadać także ławnicy. Sędziowie Sądu Najwyższego mieliby przechodzić po ukończeniu 65 lat w stan spoczynku - chyba że na ich dalsza pracę zgodę wyda prezydent.
Nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa przewiduje między innymi wybór przez Sejm 15 sędziów do KRS większością 3/5 głosów. Każdy klub mógłby wskazywać nie więcej niż dziewięciu kandydatów na członków Rady. Sędziów do KRS mogłaby zgłaszać grupa 2 tysięcy obywateli lub 25 sędziów. Do tej pory członkowie KRS byli wybierani przez środowiska sędziowskie.
IAR/ks