Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych jest obchodzony w rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow na mocy którego Hitler i Stalin dokonali podziału znacznej części Europy.
Został on ustanowiony przez Parlament Europejski w 2008 roku i ma służyć przypomnieniu zbrodni dwudziestowiecznych systemów.
Układ między nazistowskimi Niemcami i Związkiem Radzieckim podpisany w 1939 roku w Moskwie formalnie był paktem o nieagresji między obu mocarstwami. Faktycznie przewidywał ograniczenie suwerenności lub pozbawienie wolności: Polski, Litwy, Łotwy i Estonii, a także Finlandii i Rumunii. Niemcy i ZSRR podzieliły Europę Środkową i Wschodnią na swoje strefy wpływów, w tym dokonały rozbioru Polski.
Zbigniew Gluza, prezes Ośrodka Karta powiedział, że Polska jest krajem, który poniósł wyjątkowo duże straty z powodu działania totalitaryzmu niemieckiego i sowieckiego. Dodał, że straty i cierpienia, doznane przez Polaków nie zostały w pełni ukazane.
Tegoroczne obchody Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych są organizowane przez Słowację, która kieruje obecnie pracami Unii. W przeddzień, oświadczenie opublikowała Komisja Europejska.
Komisarze przypomnieli podpisany w 1939 roku pakt Ribbentrop-Mołotow. Napisali, że był to początek jednego z najczarniejszych okresów w najnowszej historii naszego kontynentu, który przyniósł deportacje, tortury i zabójstwa dziesiątek milionów osób żyjących w reżimach totalitarnych.
- Choć pod koniec II wojny światowej oznaczał klęskę reżimu nazistowskiego, wielu Europejczyków w państwach Europy Środkowo-Wschodniej nadal cierpiało z powodu innych reżimów totalitarnych - czytamy w oświadczeniu.
Komisarze napisali również, że swobód i wolności nie można przyjmować za oczywiste. - Dlatego też zachowanie pamięci historycznej i zaangażowanie na rzecz demokracji, praw podstawowych i rządów prawa są obecnie tak ważne - głosi oświadczenie pod którym podpisał się wiceprzewodniczący Komisji Frans Timmermans z Holandii, czeska komisarz odpowiedzialna za sprawiedliwość i węgierski komisarz do spraw edukacji i kultury.
W rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow wspominamy wszystkich, którzy zginęli wskutek zbrodniczych działań nazizmu i stalinizmu. Europejska Sieć Pamięć i Solidarność zachęca do szczególnego upamiętnienia milionów ofiar poprzez udostępnianie, dzielenie się i przypinanie specjalnego znaczka z czarną wstążką i napisem: „Pamiętaj. 23 sierpnia”.
Z Rafałem Rogulskim z Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność rozmawiał Przemysław Pawełek.
IAR/ho